Moje obrazy powstają cyklami. Są to serie płócien na ten sam, zadany sobie temat, powstające na przestrzeni kilku lat. Najstarszy cykl prac dotyczy kobiety. Stworzyłam kompozycje figuralne opowiadające moim malarskim językiem o kobiecie, o jej codziennych czynnościach, o sytuacjach, w jakich się znajduje i o jej otoczeniu. Zastanawiałam się co jest atrybutem kobiecości. Jak namalować intymność, mówiąc przy tym cicho, subtelnie i delikatnie – Jolanta Caban.
Na moich obrazach pojawiły się centralnie figury kobiet przedstawionych w trakcie zwykłych, codziennych czynności. Bohaterki moich prac malarskich myją się, przeglądają się w lustrach, kąpią się lub piorą. Intymność i sensualność – przedstawienie tych pojęć stało się dla mnie najważniejszym zadaniem artystycznym. Dotykanie tak subtelnych sfer życia wiąże się z podkreśleniem swoistych cech przypisanych kobietom. Sytuacje te nie odnoszą się tylko do moich doświadczeń, ale do uniwersalnych wartości i kobiecej siły. Pokazanie wrażliwości i delikatności nie obejdzie się bez pewnego wtargnięcia w sferę prywatności ażeby w nobilitujący sposób ukazać codzienne rytuały.
Na moich płótnach proste czynności podnoszę do rangi dzieła sztuki. Uszlachetniam ich sposób przedstawienia. Fokusowanie się na prozaicznych zadaniach – jak wywieszanie prania, kąpiel czy ubieranie się – ma na celu wypunktowanie elementów, które biorą udział w ceremoniach intymności. Nabierają w ten sposób treści i znaczenia. Zwykłe staje się niezwykłe. Sytuacje prywatności, zazwyczaj głęboko ukryte przed oficjalnym oglądem, mówią dużo o człowieku. Stają się pewnym sakramentem, który jest asumptem do konfrontacji samej siebie z rzeczywistością wokół nas.
W tych anegdotycznych widokach przedstawiam kobiety pozbawione czegoś w rodzaju „gombrowiczowskich gąb’’. W ten sposób staram się przekazać prawdę, która jeszcze bardziej potęguje podmiotowość intymności. Malowanie tych obrazów jest całkowicie zgodne z ich treścią. Malując, wprawiam się w taki sam stan jak bohaterki moich płócien. Wyzwala się we mnie niesłychana swoboda, ciepło i radość. Kandinsky pisał, że każdy artysta wyraża to, co jemu jest tylko właściwe – element osobowości.
Ten właśnie element wydaje się być najważniejszą częścią mojej twórczości. |
Jolanta Caban, studiowała w Łodzi na Wydziale Grafiki (1984-86) i w Warszawie na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych (1986-89). Uzyskała dyplom z wyróżnieniem w pracowni malarstwa prof. Rajmunda Ziemskiego i w pracowni grafiki prof. Romana Artymowskiego. Stypendystka MKiS. W 1992 r. otrzymała stypendium rządu Francji, odbyła staż w Szkole Sztuk Pięknych w Montpellier. Wystawy indywidualne w Polsce i we Francji, udział w wystawach zbiorowych w Polsce, USA, Argentynie.
